مقایسه اثربخشی آموزش بازداری رفتاری با آموزش حافظه کاری در بهبود کنش های اجرایی و کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی(adhd) در زندانیان بزرگسال مرد شهر گرگان

اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی (adhd) یکی از اختلال های روان پزشکی شایع است که اغلب تا بزرگسالی پایدار بوده، و با اختلال های روان پزشکی زیادی همچون اختلال های شخصیت، سوءمصرف مواد، اضطراب و افسردگی همبودی دارد. هدف: هدف از اجرای این پژوهش از یک سو برآورد میزان شیوع adhd و اختلال های همبود در جمعیت زندانیان بزرگسال، مقایسه کنش های اجرایی (حافظه کاری، بازداری رفتاری و شناختی) در زندانیان مبتلا به adhd با زندانیان غیر مبتلا، و از سوی دیگر، بررسی اثربخشی شیوه های درمانی آموزش بازداری رفتاری و حافظه کاری بر افزایش کنش های اجرایی و کاهش نشانه های adhd در زندانیان مبتلا به adhd بود. روش: برای این منظور، در مطاله اول تعداد ??7 نفر از زندانیان بزرگسال مرد موجود در بندهای بسته زندان گرگان به صورت نمونه طبقه ای در دسترس انتخاب شده و با پرسشنامه خود سنجی adhd (asrs) مصاحبه بالینی مبتنی بر dsm-iv و مصاحبه روانپزشکی مورد ارزیابی تشخیصی قرار گرفتند. اختلال های همراه با پرسشنامه اضطراب بک (bai)، پرسشنامه افسردگی بک-2 (bdi-ii) و پرسشنامه چند محوری بالینی میلون-3 (mcmi-iii) مورد ارزیابی قرار گرفت. در مطالعه دوم تعداد 30 نفر از زندانیانی تشخیص adhd را دریافت کردند، و30 نفر از زندانیان غیر مبتلا به adhd به صورت تصادفی انتخاب شده و در شاخص های سن و تحصیلات با هم همتا سازی شدند. به منظور اندازه گیری کنش های اجرایی از تکالیف برو برو، استروپ کلاسیک و stop it برای سنجش بازداری و تکالیف فراخنای ارقام وکسلر و بلوک های تپنده کورسی برای سنجش حافظه کاری استفاده شد. در مطالعه سوم تعداد 30 نفره مبتلا به adhd مطالعه دوم به صورت تصادفی در سه گروه 10 نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار داده شدند. برنامه آموزش بازداری و حافظه کاری با استفاده از نرم افزارهای آموزش بازداری و حافظه کاری اجرا شد. نتایج حاصل با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی شامل آزمون های خی دو، t گروه های مستقل، تحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد. یافته ها: مطالعه اول، از بین 907 نفری که مورد ارزیابی تشخیصی قرار گرفتند، تعداد ??? نفر (2/16%) مبتلا به adhd تشخیص داده شدند. ??% از آنها اختلال وابستگی به مواد، دارو یا الکل را دارا بودند. زندانیان مبتلا به adhd میزان بالایی از اختلال های اضطرابی (1/55%) و اختلال های خلقی (8/40%)، اختلال های شخصیت همچون ضداجتماعی (2/44%) و مرزی (21%) را نشان دادند. مطالعه دوم، بین زندانیان مبتلا و غیر مبتلا به adhd در سازه کنش های اجرایی بازداری رفتاری، شناختی، حافظه کاری کلامی و دیداری-فضایی با یکدیگر تفاوت معناداری وجود داشت. مطالعه سوم، آموزش حافظه کاری به بهبود عملکرد در تکالیف حافظه کاری و کاهش نشانه های adhd منجر شد، اما آموزش بازداری اثر معناداری نداشت. هر دو شیوه آموزش به کاهش نشانه های اختلال های همراه از همچون اضطراب و افسردگی منجر شدند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که اختلال نارسایی توجه/فزون کنش اختلال شایعی در بین زندانیان بزرگسال است که با اختلال های روان پزشکی زیادی همبودی دارد. همچنین، نتایج این پژوهش نارساکنش وری های اجرایی بزرگسالان مبتلا به adhd را تایید نمود و نشان داد که آموزش حافظه کاری می تواند به طور نیرومندی کابرد بالینی برای کاهش نشانه های adhd داشته باشد. علاوه براین، آموزش کنش های اجرایی می توانند در کاهش نشانه های اختلال های همبود همچون اضطراب و افسردگی موثر باشد.